ΔΥΣΧΡΩΜΙΕΣ
Πρόκειται για ένα από τα πλέον επίμονα και δυσάρεστα προβλήματα αισθητικής φύσεως που αντιμετωπίζουμε στο φαρμακείο. Οφείλεται στην κατά τόπους υπερβολική έκκριση μελανίνης, της ουσίας που πρακτικά δίνει το χρώμα στην επιδερμίδα μας.
Οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στο παραπάνω φαινόμενο είναι οι εξής:
● Χρόνια έκθεση της επιδερμίδας στην ηλιακή ακτινοβολία χωρίς την προστασία ενός αντιηλιακού προϊόντος.
● Ορμονικές αλλαγές όπως κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης. Χαρακτηριστική είναι η “μάσκα” της εγκυμοσύνης, επιστημονικά γνωστή και ως μέλασμα (χλόασμα). Εμφανίζεται είτε στο κεντρικό τμήμα του προσώπου (μέτωπο, άνω των χειλιών και μύτη) είτε στα πλαϊνά μέρη (παρειές και ζυγωματικά). Σπανιότερα την παρατηρούμε στην περιοχή του πηγουνιού.
● Συγκεκριμένα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα (αντιβιοτικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και αντισυλληπτικά) όπως και φαρμακευτικές αγωγές που εφαρμόζονται τοπικά στο δέρμα, συνηθέστερα για την θεραπεία της ακμής.
● Τραυματισμοί της επιδερμίδας που μπορεί να έχουν προκληθεί από δερματικές ασθένειες όπως ψωρίαση και ακμή ή και από δερματολογικές επεμβάσεις, εφόσον παραμελούνται από τον ασθενή (απουσία χρήσης αναπλαστικών και αντιηλιακών προϊόντων)
Οι δυσχρωμίες, των οποίων η απόχρωση μπορεί να κυμαίνεται από ανοιχτή ως και σκούρα καφέ δεν είναι απειλητικές για τη ζωή των ατόμων. Ωστόσο είναι απαραίτητο να εξετάζονται τακτικά από δερματολόγο για τυχόν αλλοιώσεις στην υφή, αίσθηση, χρώμα και σχήμα τους, κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη για κακοήθεια.
Μπορεί να εμφανιστούν σε νεαρές ηλικίες αλλά συνηθέστερα παρατηρούνται σε μεγαλύτερες, οπότε και αυξάνονται σε έκταση και αριθμό. Υπάρχει η διαδεδομένη αντίληψη πως μόνο οι ανοιχτοί φωτότυποι είναι ευαίσθητοι στην ηλιακή ακτινοβολία. Ωστόσο πρόκειται για μύθο. Δεν είναι τυχαίο που σκούροι φωτότυποι εμφανίζουν δυσχρωμίες, πολλές φορές εκτεταμένες, συχνά ακόμα και στην περιοχή των ματιών.
Οι δυσχρωμίες θαμπώνουν την επιδερμίδα και αλλοιώνουν τη φωτεινότητά της, προσθέτοντας της χρόνια. Δυστυχώς δεν είναι εύκολο να απομακρυνθούν ακόμα και με δερματολογική επέμβαση όπως laser. Σε περίπτωση που δοθεί τοπική φαρμακευτική αγωγή, χρειάζεται μεγάλη υπομονή και επιμονή ως προς τη συμμόρφωση από τον ασθενή. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απαιτείται η εφαρμογή στην περιοχή των βλαβών κάθε βράδυ για τη χρονική διάρκεια Οκτωβρίου-Απριλίου για δύο περίπου χρόνια με απαραίτητη τη σύγχρονη χρήση αντιηλιακής κρέμας με υψηλό δείκτη προστασίας (>spf30). Πρόκειται κυρίως για γαληνικά σκευάσματα συνταγογραφημένα από δερματολόγο. Συνήθως περιέχουν υδροκινόνη σε περιεκτικότητα 2-5%, αζελαϊκό οξύ σε περιεκτικότητα 20% ή και τρετινοϊνη. Η υδροκινόνη αποτελεί το golden standard σε ότι αφορά την κλινικά αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητά της στον αποχρωματισμό των κηλίδων, αν και λόγω των παρενεργειών της (ερυθρότητα, φωτοευαισθησία, κνησμός, ξηρότητα και απολέπιση, αίσθημα καύσου) έχει απαγορευθεί η χρήση της στα καλλυντικά σκευάσματα. Κατά τη διάρκεια των υπολοίπων μηνών εφαρμόζεται αντιηλιακή κρέμα με δείκτη προστασίας >spf50.
Συνίσταται επίσης απολέπιση της επιδερμίδας με υδροξυοξέα, προκειμένου να επιτευχθεί η κυτταρική ανανέωση και ανάπλαση της επιδερμίδας. Το γλυκολικό και σαλικυλικό οξύ βρίσκονται στην πρώτη θέση προτίμησης των ειδικών. Χρησιμοποιούνται ωστόσο με φειδώ και ειδικά σε άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα, γιατί μπορεί να προκαλέσουν μεταφλεγμονώδη υπέργχρωση.
Σε ό,τι αφορά τα λευκαντικά καλλυντικά σκευάσματα υπάρχουν δύο κυρίως κατηγορίες. Αυτά που επιτυγχάνουν συνολική φωτεινότητα στην επιδερμίδα (general lighting) και αυτά που χρησιμοποιούνται μόνο τοπικά. Στις συνθέσεις τους συναντάμε τα ίδια δραστικά συστατικά όπως βιταμίνη C, αρβουτίνη, κοχικό οξύ, εκχύλισμα γλυκύριζας, νιασιναμίδιο, τρανεξαμικό οξύ και ρετινόλη, σε διαφορετικές ωστόσο συγκεντρώσεις.
Σε κάθε περίπτωση η χρήση αντιηλιακού αποτελεί την επιτομή τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των δυσχρωμιών. Επιλέγουμε προϊόντα που παρέχουν προστασία από τη UVA ακτινοβολία (προκαλεί φωτογήρανση καθώς δρα βαθύτερα, εισχωρεί κάτω από την επιδερμίδα και προκαλεί έμμεσα αλλοιώσεις και βλάβη στο DNA των κυττάρων), τη UVB ακτινοβολία (δρα περισσότερο επιφανειακά και είναι υπεύθυνη για την ερυθρότητα και τα εγκαύματα της επιδερμίδας) και την IR ή αλλιώς υπέρυθρη ακτινοβολία (ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπονται από τον ήλιο αλλά και από ηλεκτρονικές συσκευές όπως κινητό, τηλεόραση και υπολογιστές που μεταδίδουν θερμότητα. Προκαλεί οξειδωτικό stress και οδηγεί στην καταστροφή των ινών κολλαγόνου και στην απώλεια της ελαστικότητας της επιδερμίδας).
Επιπλέον, τα σύγχρονα αντιηλιακά προϊόντα ενσωματώνουν ενυδατικούς, αντιοξειδωτικούς και λευκαντικούς παράγοντες, αποτρέποντας την ενίσχυση των δυσχρωμιών και προλαμβάνοντας την εμφάνιση καινούριων.
Η γήρανση της επιδερμίδας μας είναι αναπόφευκτη. Ο ρυθμός όμως της φθοράς και ο τρόπος που αποτυπώνεται στο πρόσωπό μας εν πολλοίς εξαρτάται από εμάς. Μερικά λεπτά της ημέρας αρκούν για να γερνάμε όμορφα…
----
Γράφει η Φαρμακοποιός Ηλιοπούλου Ελένη, www.pharmatopia.gr
Pharmatopia, Ιθάκης 47Β, Νέα Πολιτεία - Εύοσμος
T: 231 058 8060